Sięgając w ramach pakietu dni wolnych po dzień urlopu bezpłatnego warto pamiętać, że okres tego urlopu – zgodnie z art. 174 § 2 Kodeksu Pracy – nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Tym samym pracownik na „bezpłatnym” nie otrzymuje wynagrodzenia, nie nabywa też prawa do urlopu wypoczynkowego. Czas spędzony na urlopie bezpłatnym nie jest wliczany do stażu pracy, ani okresów, od których zależy długość okresu wypowiedzenia czy prawa do świadczeń społecznych.

Gdy urlop bezpłatny obejmuje, tak jak to ma miejsce w przypadku „pakietów”, jeden lub dwa dni w miesiącu wynagrodzenie obniża się proporcjonalnie do liczby nieprzepracowanych dni, ale liczonych – uwaga – w stosunku do liczby harmonogramowych dni roboczych w danym miesiącu, a nie kalendarzowych od poniedziałku do piątku. Innymi słowy, jeśli w danym miesiącu planowanych jest więcej dni wolnych z tytułu średnio pięciodniowego tygodnia pracy – w zamian za robocze dniówki przeniesione na inne miesiące – to koszt jednego dnia urlopy bezpłatnego rośnie. Bowiem miesięczne wynagrodzenie jest dzielone przez mniejszą liczbę dni.

Przykładowo średnio miesięcznie wypada 21 dni roboczych, a zatem pracownik zarabiający 4,2 tys. zł za każdy dzień „bezpłatnego” statystycznie powinien mieć potrącane 200 zł. Gdy jednak, ze względu na przesunięcia dniówek wynikające ze zmiany harmonogramów pracy, zaplanowano ich w danym miesiącu tylko 16, to każdy dzień urlopu bezpłatnego zmniejszy jego wynagrodzenie o 262,50 zł.

Jak mniejsza liczba dni roboczych wpływa na wielkość potrącenia za urlop bezpłatny przekonały się na własnej kieszeni osoby, które skorzystały z pakietu „1 plus 4” w grudniu ubiegłego roku. Początkowo miał on liczyć 20 dni roboczych, ale po przeniesieniu czterech dniówek na luty 2014 ich liczba stopniała do 16. Tym samym pracownicy biorąc jeden dzień „pakietowego” urlopu bezpłatnego grudniowe wynagrodzenie mieli zmniejszone o 1/16, a nie 1/20 stawki miesięcznej, co w przeliczeniu na gotówkę dawało średnio ponad pół stówki w plecy.
Oczywiście odwrotna sytuacja ma miejsce, gdy w danym miesiącu zaplanowanych jest więcej dni roboczych (np. są one wpisane do grafików za wolne w innych miesiącach) – wówczas za każdy dzień „bezpłatnego” potrącane są niższe kwoty. Dlatego też przed wypisaniem wniosku o urlop bezpłatny zawsze dobrze policzyć, ile będzie on kosztował przy najbliższej wypłacie.

Nie należy też zapominać, że każdy dzień urlopu bezpłatnego oznacza w przyszłości niższą emeryturę - z punktu widzenie ubezpieczenia społecznego jest to bowiem swoista „czarna dziura”, ani dni składkowe (jak robocze), ani nieskładkowe (okresy zwolnień lekarskich, świadczeń rehabilitacyjnych, czy też otrzymywania zasiłków dla bezrobotnych). Mówiąc wprost za okres urlopu bezpłatnego przyszła emerytura – jak dożyjemy 67 lat – będzie wynosić okrągłe zero złotych. Oczywiście pod warunkiem, że w międzyczasie nie zostaniemy politykiem na unijnym etacie, mającym zagwarantowaną emeryturę w wysokości 80 proc. pensji i to nazajutrz po ukończeniu 62 lat.