Choć urlopy na ż?danie zostały wprowadzone do polskiego prawa pracy już ładnych kilka lat temu to cały czas nie brakuje szefów, zwłaszcza ?redniej rangi, staraj?cych się ograniczać zatrudnionym korzystanie z tej formy wypoczynku (bo cały czas urlop na ż?danie jest urlopem wypoczynkowym). A bywaj? i domoro?li prawnicy, staraj?cy się udowodnić, iż cztery dni urlopu wcale nie s? na ż?danie, a ziemia jest płaska, a bywa, że wklęsła.
Wysiłki te nie maj? jednak żadnego wpływu na kodeksow? regulację, zgodnie z któr? urlop wypoczynkowy na ż?danie stanowi szczególne uprawnienie pracownika. Zgodnie z art. 1672 Kodeksu Pracy firma ma obowi?zek udzielić mu na ż?danie i w terminie przez niego wskazanym czterech dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Warto pamiętać, że limit ten przysługuje bez względu na to, czy należny pracownikowi urlop wypoczynkowy wynosi 20 czy 26 dni.

Wolnych dni na ż?danie nie trzeba, a nawet nie należy, umieszczać w planie urlopów. Nawet jeżeli pracodawca w momencie przygotowywania planu przewidział dla danej osoby wykorzystanie tego urlopu w okre?lonym terminie, to i tak cztery dni na ż?danie (potr?cane z należnego urlopu wypoczynkowego) pracownik może wykorzystać w czasie przez siebie wskazanym. Przy czym nie musi tego bynajmniej robić z wyprzedzeniem. Pracownik zgłasza bowiem ż?danie wolnego dnia najpóĽniej w dniu rozpoczęcia urlopu, ale – zgodnie z orzeczeniem S?du Najwyższego – przed rozpoczęciem swojej dniówki roboczej.

Co ważne pracodawca nie może w żadnym wypadku odmówić udzielenia urlopu na ż?danie. Oczywi?cie nie może również nakazać nikomu wzięcia wolnego. Jest to bowiem wył?czne uprawnienie pracownika. Niedopuszczalna jest zatem sytuacja, gdy zatrudniony składa, np. z miesięcznym wyprzedzeniem, wniosek o urlop, a przełożony odpowiada mu, że wpisze mu urlop na ż?danie. Może on jedynie odmówić udzielenia zwykłego urlopu. Natomiast pracownik ma wybór – albo zmienić swoje plany, albo też skorzystać z tego dnia urlopu na ż?danie. I może o tym zadecydować dosłownie w ostatniej chwili.