– Proponowane przez rząd działania dla uelastycznienia czasu pracy tylko spotęgują wyzysk w pracy – mówi Henryk Nakonieczny, członek prezydium Komisji Krajowej NSZZ Solidarność w rozmowie z Barbarą Madajczyk-Krasowską.


– Propozycje ograniczenia praw pracowniczych i związkowych przedstawiciele rządu motywują kryzysem. Czy słusznie?

– Kryzysem można uzasadniać wszystko, może prawie wszystko. W mojej ocenie proponowane przez rząd działania dla uelastycznienia czasu pracy w proponowanej formie tylko spotęgują zjawisko wyzysku w pracy, a nie przyniosą oczekiwanych przez rząd efektów. Będą skutkować wzrostem niezdrowej konkurencji kosztami pracy, obniżaniem jej standardów, dumpingiem płacowym, a w konsekwencji hamować będą motywację do poszukiwania innowacyjnych rozwiązań, nowych technologii czy wzrostu efektywności zarządzania. Zahamują rozwój, a nie przyczynią się do niego.

– Ale może budżet zyska?

– Skutki dla budżetu też będą negatywne, ponieważ spowodują spadek już ograniczonego popytu wewnętrznego z powodu ograniczenia środków pozostających w dyspozycji gospodarstw domowych. Będą one miały druzgocący wpływ dla podstawowej tkanki społecznej, jaką jest rodzina, a ma to szczególne znaczenie w okresie pogłębiającego się kryzysu demograficznego. Zaślepienie chęcią pomnażania zysku jest niewystarczającym argumentem do podejmowania takich działań.

– Co dla przeciętnego pracownika oznacza wprowadzenie dwunastomiesięcznego okresu rozliczeniowego czasu pracy? Czy np. w jednym miesiącu wynagrodzenie może wynieść 300 zł, a w innym tysiąc lub dwa tysiące złotych? Jak w takim razie płacić za czynsz, światło, gaz? Niepłacenie rat w terminie powoduje przecież naliczanie odsetek.

– Dość prawidłowo oceniła pani konsekwencje zastosowania takich działań dla pracowników i ich rodzin. Ale są one szersze. Zostanie zachwiany wypracowany w rodzinach model opieki nad dziećmi, osobami starszymi itp. Proszę pamiętać, że instytucjonalne formy opieki nad dziećmi, osobami niepełnosprawnymi czy też osobami starszymi z reguły funkcjonują w oparciu o standardowy harmonogram czasowy. Trudno będzie zapewnić właściwą opiekę dla tych członków rodzin.

– Solidarność krytycznie oceniła proponowane przez rząd nowelizacje jako naruszające unijną dyrektywę dotyczącą czasu pracy oraz prawo międzynarodowe. Ale projekt rządowy właśnie na ową dyrektywę się powołuje.

– Delikatnie mówiąc, projektodawcy niewłaściwie odczytują jej przepisy.

– Czytając uzasadnienie prezydium Komisji Krajowej kwestionujące zasadność proponowanych zmian, można odnieść wrażenie, że rządowy projekt pisał ktoś bardzo niedouczony, bo przecież w unijnej dyrektywie wyraźnie określono w jakich przypadkach i na jakich warunkach można wprowadzić dwunastomiesięczny okres rozliczeniowy. A nasz rząd proponuje zastosowanie 12-miesięcznego okresu rozliczeniowego wobec wszystkich pracowników. To wynik ignorancji, czy lekceważenia prawa?

– Myślę, że bardziej bezkrytycznego podporządkowania się neoliberalnej doktrynie, podporządkowania funkcji państwa gospodarce rozumianej jako indywidualny interes.

– Solidarność wytknęła rządowi, że projekt nie wyklucza zatrudnienia w wydłużonym okresie rozliczeniowym m.in. kobiet w ciąży, zatrudnionych w szczególnych warunkach i w szczególnym charakterze, pracowników opiekujących się dziećmi do lat 4. Jak to się ma do ogłoszonego przez premiera roku 2013 jako roku rodziny?

– Nawet nie będę tego oceniał.

– Jeśli proponowana nowelizacja kodeksu pracy wejdzie w życie, to uzależni pracownika od widzimisię pracodawcy?

– Obawiam się, że stwierdzenie „uzależni” nie oddaje w pełni sytuacji pracowników. Bardziej odpowiednie jest mówienie o pogłębieniu wyzysku w pracy. Bo z takim zjawiskiem będziemy mieć do czynienia.

– Czy rząd wycofa się z tych zmian?

– Wątpię. Jest przecież pod presją wystąpienia premiera.

– Co wtedy zrobi Solidarność?

– Na pewno skierujemy skargę do Komisji Europejskiej i Międzynarodowej Organizacji Pracy.

Henryk Nakonieczny – członek prezydium Komisji Krajowej NSZZ Solidarność odpowiedzialny za dialog i negocjacje w Komisji Trójstronnej, od 1998 r. przedstawiciel NSZZ "Solidarność" w Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych. Od 2003 r. członek Zespołu Ubezpieczeń Społecznych oraz Budżetu, Wynagrodzeń i Świadczeń Socjalnych.

[źródło:] Tygodnik Solidarności