Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 2 października 2012 uznał za niekonstytucyjny przepis odbierający pracownikom dodatkowy dzień wolny za święto przypadające w dzień harmonogramowo wolny od pracy. Jak orzekł TK obowiązujący od początku 2011 przepis jest niezgodny z konstytucyjną zasadą równości oraz bezpodstawnie różnicuje liczbę dni wolnych od pracy przysługujących pracownikom. Wniosek do Trybunału o sprawdzenie zgodności nowelizacji Kodeksu Pracy z Konstytucją złożyła NSZZ Solidarność.

Zgodnie z art. 14 Kodeksu Pracy oraz art. 66 ust. 2 Konstytucji wszyscy pracownicy mają prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy. W związku z tym ustawowe ograniczenie liczby dni wolnych od pracy w danym okresie rozliczeniowym powinno w równej mierze dotyczyć wszystkich pracowników i być oparte na racjonalnych i zobiektywizowanych, a także przewidywalnych kryteriach – uzasadniał korzystny dla pracowników wyrok sędzia TK Andrzej Wróbel.

We wniosku do TK Solidarność wskazała, że kwestionowane przepisy powodują nierówne traktowanie pracowników, nawet w ramach zakładu, jeśli harmonogramy pracy są różne na poszczególnych stanowiskach. Jedna osoba będzie pracowała tylko cztery dni w tygodniu – jeśli święto wypadnie w dniu, w którym miała pracować, a inna pięć dni – gdy zdarzy się tak, że jej wolny od pracy dzień i święto nałożą się. Oznaczało to w praktyce konieczność odpracowania święta w innym dniu.

Występujący w imieniu Sejmu poseł Jerzy Kozdroń (PO) bronił niekonstytucyjnych zapisów, z uporem godnym lepszej sprawy. „Nie zgadzam się też z tezą, że pracownik jest zmuszany do odpracowania święta (…) On rzeczywiście traci to święto, ale (...) nadal zostaje zachowany pięciodniowy tydzień pracy” – pokrętnie argumentował parlamentarzysta przed Trybunałem.

Sojuszników jednak nie znalazł. Nawet występująca w imieniu Prokuratora Generalnego prok. Grażyna Grodzińska wniosła o orzeczenie, że przepisy są niezgodne z Konstytucją, a pracownicy mają prawo do dodatkowego dnia wolnego. Podnosiła, że skoro w ustawie zasadniczej zapisano prawo pracownika do dnia wolnego w święto, oznacza to, iż taki dzień wolny przysługuje mu niezależnie od rozkładu czasu pracy w tygodniu w danym zakładzie.

Sędzia TK Andrzej Wróbel pytał podczas rozprawy dlaczego, mimo że podczas prac legislacyjnych wszyscy – nawet ministerstwo pracy – podnosili niekonstytucyjność zapisów, zostały one uchwalone. Przedstawiciel rządowej większości w Sejmie stwierdził, że większość sejmowa uznała, iż należy w ustawie nowelizującej prawo pracy zapisać sprzeczne z Konstytucją rozwiązanie. Swoją drogą dobrze, że większości sejmowej nie przyszło do głowy uchwalić, iż Ziemia jest płaska, albo wklęsła, gdyż buty posła najbardziej wycierają się na obcasie.

Piotr Duda, przewodniczący NSZZ Solidarność, wyrażając zadowolenie z orzeczenia TK, zwrócił uwagę, że potwierdził on, że w Sejmie przy tworzeniu ustaw nie liczą się argumenty merytoryczne, tylko arytmetyka polityczna. Jednocześnie wyrok pokazuje, że jako Solidarność potrafimy skutecznie wywalczyć prawa pracownicze nie tylko na ulicy – jak sugerują politycy rządzącej partii – ale i w Trybunale Konstytucyjnym.

TK nie określił żadnego okresu przejściowego. Tym samym wyrok jest ostateczny, co oznacza, że zakwestionowany przepis straci moc z chwilą opublikowania wyroku w Dzienniku Ustaw. Od daty opublikowania wyroku Trybunału za każde święto, które przypada w dzień wolny – poza niedzielą – pracownicy otrzymają dodatkowy dzień wolny od pracy.