Kr?ż?ce nad naszym zakładem od listopada widmo zwolnień grupowych stało się faktem. Przed tygodniem dyrekcja GMMP zapowiedziała zwolnienie 250 pracowników, głównie w obszarach linii podmontażu drzwi i tablic przyrz?dów oraz sekwencjonowania i ekspedycji pustych opakowań. Oznacza to, że pracę straci ?rednio, co dwunasty zatrudniony (cała załoga GMMP liczyła na pocz?tku marca 3.014 osób). Strona zwi?zkowa stara się obecnie – w ramach ustawowych konsultacji – wynegocjować jak najkorzystniejsze dla pracowników porozumienie okre?laj?ce zasady i warunki zwolnień grupowych. Niestety zwi?zki zawodowe nie maj? możliwo?ci zablokowania samej procedury zwolnień grupowych. Zgodnie z prawem, pracodawca, je?li w ci?gu trzech tygodni nie dojedzie do porozumienia ze stron? społeczn?, to może sam rozpocz?ć zwalnianie pracowników. Musi jedynie przestrzegać zasad przewidzianych w ustawie, czyli m.in. wypłacić odprawę – od jednej do trzech miesięcznych pensji w zależno?ci od stażu pracy.

Pierwsza tura konsultacji (?roda, 4 marca) pozwalała liczyć na szybkie zawarcie porozumienia. Zdołano wówczas ustalić zasady ochrony przed zwolnieniem pracowników z przyczyn społecznych, czyli będ?cych jedynymi żywicielami rodzin, wychowuj?cych większ? liczbę dzieci czy też znajduj?cych się w trudnej sytuacji rodzinnej lub materialnej. Przedstawiciele dyrekcji zgodzili się również ze stron? zwi?zkow?, że odprawy dla zwalnianych pracowników powinny być wyższe od ustawowej normy, okre?laj?cej jedynie jej minimaln? wysoko?ć. Tymczasem trudno jednocze?nie poważnie traktować zasady GM-GMS, zgodnie z którymi to pracownicy s? największym kapitałem firmy i próbować podwójnie na nich zaoszczędzić – raz ich zwalniaj?c, a drugi raz wypłacaj?c najniższ? z możliwych odpraw. Niestety podczas kolejnego spotkania (poniedziałek, 9 marca) okazało się, że pojęcie odpraw „wyższych od ustawowych” dyrekcja zrozumiała jako „minimalnie wyższych od ustawowych” i zaproponowała wypłacenie dodatkowo jednomiesięcznego wynagrodzenia, czyli w sumie odprawa była by w wysoko?ci od dwóch do czterech miesięcznej pensji. Strona zwi?zkowa postulowała, aby odprawy były dwunastomiesięczne. Brali?my przy tym pod uwagę wysoko?ć odpraw oferowanych ostatnio pracownikom w innych firmach odczuwaj?cych skutki kryzysu. W lutym zatrudnieni w tyskim Isuzu dostali odprawy dziesięciomiesięczne (czyli ?rednio po 25-30 tys. zł), a pracownikom zawierciańskiej huty amerykańskiego koncerny CMC zaproponowano obok ustawowej odprawy dodatkowo 10-25 tys. zł. Przy czym w tym drugim przypadku liczba zwolnionych była podobna jak w GMMP (210 osób).

Należy przy tym pamiętać, że ewentualne niskie odprawy oznaczaj? nie tylko niebezpieczeństwo drastycznego pogorszenia się sytuacji materialnej zwalnianych osób i ich wypchnięcia na społeczny margines, ale również stwarzaj? zagrożenie kolejnymi zwolnieniami. W przedstawionym przez Ricka Wagonera planie ratunkowym GM zapowiedziano zmniejszenie zatrudnienia o ponad 26 tys. osób poza Stanami Zjednoczonymi, czyli głównie w Europie. Je?li natomiast zwolnienie pracownika w Polsce będzie wielokrotnie tańsze niż w innych krajach UE, to może pojawić się pokusa, aby zrealizować krótkoterminowe „oszczędno?ci” kosztem naszego zakładu. Na razie broni? nas niskie koszty produkcji oraz niewykorzystane jeszcze przez GM zwolnienia podatkowe (mog? one wynie?ć 30 proc. wydatków inwestycyjnych w strefie, a zrealizowano dotychczas zaledwie 1,2 proc.). Nigdy jednak nie wiadomo, czy ekonomiczna strategia będzie zawsze wygrywać ze straganiarstwem, szczególnie popieranym politycznie.