Ostatnio na linii montażu głównego poważnie rozważano wprowadzenie nowego urządzenia – klucza do montażu uszczelek zaciśniętych, które miałyby być instalowane w drzwiach samochodów. Choć pomysł ten może z technicznie wydawać się interesującą opcją dla usprawnienia procesu montażowego, jednak pojawiły się poważne obawy dotyczące negatywnego wpływu na warunki pracy. Zastrzeżenia w tej sprawie przedstawił Marian Kaim, Zakładowy Społeczny Inspektor Pracy, wskazując na liczne ryzyka związane z wprowadzeniem tego rozwiązania.

Jednym z kluczowych argumentów przeciwko wprowadzeniu klucza jest nadmierny hałas generowanego przez urządzenie podczas pracy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, dopuszczalna norma hałasu w miejscu pracy to 85 dB w odniesieniu do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy. Podczas testów urządzenie powodowało hałas powyżej 90 dB, co samo w sobie stanowiło naruszenie normy. A pamiętajmy, że decybele są skalą logarytmiczną, a nie liniową, czyli między 80 a 90 dB wzrost natężenia hałasu jest dziesięciokrotny, a nie kilkunastoprocentowy.

Co gorsza, operacja montażu w samochodach, szczególnie tych, które są obecnie produkowane, generowałaby dodatkowy rezonans, co mogłoby prowadzić do jeszcze większego hałasu i jego niekontrolowanego rozprzestrzeniania się po hali.

Przy czym zwiększony poziom hałasu na stanowiskach pracy wiąże się nie tylko z wieloma negatywnymi skutkami dla zdrowia pracowników, jak też licznymi wymogami z zakresu organizacji pracy. Pracodawca, w przypadku wprowadzenia takiego rozwiązania, zobowiązany jest do przeprowadzenia szeregu działań naprawczych, mających na celu minimalizowanie ryzyka:

• Nowe oceny ryzyka – każda zmiana technologiczna w miejscu pracy wymaga przeprowadzenia nowej oceny ryzyka na stanowiskach pracy. W tym przypadku wzrost hałasu może wiązać się z koniecznością wprowadzenia zabezpieczeń, by zminimalizować jego negatywne skutki.
• Osłony akustyczne – wprowadzenie odpowiednich osłon akustycznych, a najlepiej budowa kabiny dźwiękochłonnej, to jedna z rekomendowanych opcji w celu zredukowania hałasu.
• Środki ochrony indywidualnej – w przypadku, gdy inne rozwiązania technologiczne nie przyniosą oczekiwanych efektów, konieczne będzie wprowadzenie nauszników i zatyczek do uszu. Obszar wymagający stosowania tych środków może być dość rozległy, co zwiększa koszty i utrudnia efektywną organizację pracy.
• Badania środowiskowe – konieczność cyklicznych badań środowiskowych, aby monitorować poziom hałasu i jego wpływ na zdrowie pracowników. Pracodawca musi regularnie przeprowadzać pomiary oraz dokumentować wyniki, co wiąże się z dodatkowymi kosztami i obowiązkami administracyjnymi.
• Rotacja pracowników – wzrost hałasu może wiązać się z koniecznością dodatkowej rotacji pracowników, aby zminimalizować ich narażenie na szkodliwe czynniki. Takie rozwiązanie wymusza restrykcyjne podejście do harmonogramów pracy.
• Zwiększone ryzyko chorób zawodowych – praca w warunkach przekraczających dopuszczalny poziom hałasu wiąże się z wyższym ryzykiem wystąpienia chorób zawodowych, np. uszkodzenia słuchu. To z kolei pociąga za sobą konieczność przeprowadzania dodatkowych badań lekarskich oraz monitorowania stanu zdrowia pracowników.
• Ograniczenia w pracy nadliczbowej – z uwagi na zagrożenia zdrowotne związane z nadmiernym hałasem, ogranicza się możliwość pracy w godzinach nadliczbowych, a rotacja pracowników musi być ściśle przestrzegana i udokumentowana.
• Wymogi prawne – zgodnie z prawem w przypadku przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu, pracodawca jest zobowiązany do podjęcia działań mających na celu eliminację tego zagrożenia, a przynajmniej jego ograniczenie. Niezastosowanie się do tych wymogów może prowadzić do odpowiedzialności prawnej.

Pracodawca ma obowiązek regularnego monitorowania poziomu hałasu w miejscu pracy i podejmowania działań mających na celu poprawę warunków pracy. Zmiana technologii montażu, która prowadzi do zwiększenia hałasu, może być uznana za pogorszenie warunków pracy, co jest niezgodne z przepisami. Co więcej, przepisy prawa pracy nakładają na pracodawcę obowiązek poprawy warunków pracy, a nie ich pogarszania.

Dlatego, jak podkreśla Marian Kaim, zakładowy SIP „choć pomysł wprowadzenia klucza do montażu uszczelek zaciśniętych może wydawać się atrakcyjny z perspektywy efektywności produkcji, nie można zignorować ryzyka związanego z hałasem i jego wpływem na zdrowie pracowników. Wprowadzenie takiego rozwiązania wymagałoby dużych inwestycji w poprawę warunków pracy oraz wprowadzenie szeregu działań zabezpieczających. Warto więc zastanowić się, czy korzyści z wprowadzenia nowego urządzenia rzeczywiście przeważają nad potencjalnymi zagrożeniami dla zdrowia pracowników”.